Vanaf de straat op het industrieterrein is de kerk nauwelijks zichtbaar. Het bedehuis van de gereformeerde gemeente in Nederland in Pretoria wordt aan het zicht onttrokken door omringende bebouwing en enkele palmbomen. De kerk, die eigenlijk niet in Pretoria maar in de voorstad Silverton staat, werd in 1988 in gebruik genomen door ds. F. Mallan.

Op zondag zit het kleine, uit oranje bakstenen opgetrokken kerkgebouw nagenoeg vol. Zo’n 180 kerkgangers, jong en oud, luisteren aandachtig naar de preek. Dat is opvallend, zegt ds. Weststrate. „Vergeleken met Nederland is er hier onder de hoorders meer aandacht en concentratie. Omdat de jeugd gehoorzamer is, zie je ook minder losbandigheid.”

Ds. Weststrate heeft dit jaar maar liefst 14 belijdeniscatechisanten op een gemeente van nog geen 200 leden. Hij is er blij om, sterker nog: zijn ogen glimmen als hij erover vertelt. „De Heere heeft mij in het bijzonder de jeugd op het hart gebonden. Wat geeft het dan een verbrokenheid van hart als je hun betrokkenheid ziet bij de Heere en Zijn dienst. Het Woord legt beslag. Soms meen je zelfs beginnend werk van genade te zien. Maar ik zie zo uit naar doorbrekend werk, al is de Heere dat aan niemand verplicht. Toch heeft Hij beloofd dat zolang als er de zon is, Zijn Naam van kind tot kind voortgeplant zal worden en zij zullen in Hem gezegend worden; alle heidenen, ook in Zuid-Afrika, zullen Hem welgelukzalig roemen.”

Overgang

Het was voor de 51-jarige predikant een hele overgang, om twee jaar geleden met zijn vrouw en jongste dochter te verhuizen van Terneuzen naar Zuid-Afrika. Vier oudere kinderen bleven in Nederland achter. Ondanks het feit dat hij achttien vrije zondagen heeft en daardoor minimaal twee keer per jaar kan teruggaan naar zijn vaderland, blijft dat een moeilijke zaak. „Daar komt bij: er is hier veel respect voor het ambt van predikant. Daardoor is er een zekere afstand tussen de leden 
en hun herder. Daardoor voel ik me weleens eenzaam. Ik ben ook maar een gewoon mens, niet meer, nee, minder dan de anderen. Bovendien moeten we ervoor bewaard worden om vanwege dit respect niet dé dominee te worden, want dat tast Gods eer aan.”

Waar mogelijk gaat ds. Weststrate ook naar de plaatsen buiten zijn eigen kerkverband waar honger is naar het Woord. „Zo heb ik een zwarte vrouw mogen begraven die voor mijn vrouw werkte. Aanvankelijk vroeg de familie of ik een korte toespraak op het graf wilde houden. Toen ik eenmaal was aangekomen in de zwarte township KwaMhlanga, verwachtte de familie dat ik de hele begrafenis leidde.”

Ds. Weststrate: „Met als basis de korte meditatie heb ik toen een rouwpreek gehouden over Dorcas. Wat gaf de Heere toen te spreken. Er was aandacht onder de honderden zwarte hoorders. Dat maakt een mens klein. Onderweg naar het graf peinsde ik waarover ik moest spreken en besloot over Jesaja 40:6 te mediteren. Tot mijn grote schrik kon ik op de begraafplaats de tekst niet meer vinden. Dat is me nooit eerder overkomen. Ik kon alleen nog maar met grote opening spreken vanuit Jesaja 40:11: „Hij zal de lammeren in Zijn armen vergaderen en in Zijn schoot dragen.” Vanuit Nederland kreeg ik bericht van twee mensen die werkzaamheden hadden gekregen met deze vrouw, vanuit die tekst. Op zo’n moment weet je dat je hier ook bent voor mensen buiten ons kerkelijk leven.”

Naast deze hoogtepunten zijn er ook dieptepunten, erkent ds. Weststrate. Vorig jaar werd hij geveld door een ziekte, bosluisbijtkoorts. Hij moest enige tijd zittend preken. Bovendien werden de predikant en enkele gezinsleden het slachtoffer van identiteitsfraude, doordat criminelen hun paspoorten stalen en hen bleken te volgen. Ook bleek de auto die hij bij een officieel dealerbedrijf kocht, valse kentekenplaten te dragen. „Dat zorgt niet alleen voor veel geregel, maar het geeft ook zorg. Wordt er op je gelet? Zijn er criminelen die je volgen? Zijn mijn vrouw en dochter veilig? Eenmaal werd ik bij de ingang van onze bewaakte woonwijk opgewacht door ongure types. Het houdt je klein, ook in geestelijk opzicht. De Heere alleen kan helpen, van Hem verwachten we het.”

Gezamenlijke vergadering

Met de gereformeerde gemeente in Randburg, werkt de gemeente in Pretoria waar mogelijk samen. Zo zijn er gezamenlijke jeugdbijeenkomsten. Ds. Weststrate: „Maandelijks komen zeventig à tachtig jongeren uit beide gemeenten bijeen, thuis bij een van de leden. Op verzoek van de jongeren behandel ik vragen rond het staan als christen in de maatschappij. Dit doen we aan de hand van de Tien Geboden. Iedere keer leid ik een gebod in, vervolgens geeft een jongere een praktische invulling.”

De gemeenten werken ook samen in een comité van de Gereformeerde Bijbelstichting. In dat verband sprak ds. C. Sonnevelt, predikant van de gereformeerde gemeente in Krabbendijke, vorig jaar in een GBS-bijeenkomst in het kerkgebouw van de gereformeerde gemeente in Nederland in Pretoria.

De gemeente van Pretoria groeit de laatste jaren, zegt ds. Weststrate. Met de wetenschap dat er onder de jongeren ook trouwlustige stellen zitten, rekent de kerkenraad op verdere groei. „We kunnen het huidige kerkgebouw nog beperkt uitbreiden. Tegelijkertijd is er de optie om de stoelen die nu in het gebouw staan, gedeeltelijk te vervangen door kerkbanken. Die zijn afkomstig uit de vorig jaar opgeheven gereformeerde gemeente in Nederland in Zierikzee.”

Toch is het ruimtegebrek van de gemeente in Pretoria, ondanks een eventuele verbouwing, volgens ds. Weststrate nog niet definitief opgelost. Zo blijft er een tekort aan zaalruimte bestaan. De gemeente oriënteert zich daarom op de mogelijkheid om een ander kerkgebouw aan te kopen. „Er is in de nabijheid van onze huidige locatie een kerk te koop. Het is nog te vroeg om te zeggen of we dat willen kopen ter vervanging van de huidige kerk. De leden moeten daarover hun mening nog geven, maar we denken er terdege over na.”

Dit is het eerste deel van een tweeluik over Nederlandse kerken in Zuid-Afrika. Het tweede deel verschijnt morgen.

GgiN Pretoria

De gereformeerde gemeente in Nederland in Pretoria ontstond in 1977. De gemeente werd geïnstitueerd door ds. F. Mallan. Deze nam in 1988 in Silverton ook het kerkgebouw van de gemeente in gebruik. Sinds 1981 had de gemeente in Pretoria een correspondentieband met de Gereformeerde Gemeenten in Nederland. De generale synode van dit kerkverband besloot in 2009 om de gemeente toe te voegen aan de classis Zuid. Op 26 maart 2014 kreeg de gemeente voor het eerst een eigen predikant, ds. J. A. Weststrate. Deze diende daarvoor vanaf 2009 de gereformeerde gemeente in Nederland in Terneuzen.

Zie ook:

Verslag bevestingsdienst ds. J. A. Weststrate in de gemeente van Pretoria (De Wachter Sions, 17 april 2014)

Ds. J. A. Weststrate doet intrede in Pretoria (Reformatorisch Dagblad, 27 maart 2014)

Verslag intrededienst ds. J.A. Weststrate te Pretoria (Z.A.) op 26 maart 2014 (De Wachter Sions, 24-04-2014)

Verslag bevestigingsdienst ds. J.A. Weststrate in de gemeente van Pretoria (Z.A.) op 26 maart 2014 (De Wachter Sions, 17-04-2014)

Verslag afscheidsdienst ds. J.A. Weststrate van de gemeente te Terneuzen op 25 februari 2014 (De Wachter Sions, 06-03-2014)

Zuid-Afrika : Reisindrukken van ds. F. Mallan (De Wachter Sions, 13-10-1977)