Het boek ”Dogmatiek voor iedereen. Weten wat je gelooft” (uitg. Boekencentrum, Zoetermeer) werd donderdag in Zwolle gepresenteerd. De schrijvers van de dogmatiek staan in de protestantse traditie. Ds. ir. W. Markus is emeritus predikant binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Hij was voorzitter van en enkele jaren werkzaam bij de Hervormd-Gereformeerde Jeugdbond. Dr. A. Leene is docent dogmatiek aan de VIAA hogeschool in Zwolle en onderzoeker aan de universiteit van Stellenbosch.

Vier mensen lazen mee: prof. dr. G. van den Brink, Kelly Keasberry, prof. dr. W. Verboom en Herman van Wijngaarden.

Thema’s

Alle belangrijke thema’s in de dogmatiek komen in het boek aan de orde, zoals God, Christus, verzoening, Bijbel, kerk, uitverkiezing en de laatste dingen. De hoofdtekst wordt afgewisseld met korte leesfragmenten en concrete verduidelijkingen, teksten uit de Bijbel of gedeelten uit de theologische literatuur.

De vraag naar de actualiteit is duidelijk aanwezig. Er worden argumenten aangedragen om in God te geloven en overtuigd te zijn van de betrouwbaarheid van de Bijbel.

De Bijbel is niet op gouden platen uit de hemel komen vallen, zo zetten de auteurs uiteen, „noch woord voor woord door God gedicteerd.” De Bijbel is geleidelijk ontstaan in een eeuwenlang proces van mondelinge overlevering en schriftelijke vastlegging.

De goddelijke inspiratie gebeurde op een manier die het karakter, de opleiding en de gaven van de schrijvers volledig respecteerde. „Deze goddelijke inspiratie maakt het menselijke karakter van de Bijbel niet minder en het menselijke karakter maakt de goddelijke inspiratie van de Bijbel niet minder. De Bijbel is tegelijk een goddelijk en een menselijk boek.”

Evolutie

Hoe je Genesis 1 ook lezen wilt, zo stellen de auteurs, als een nauwkeurige beschrijving van hoe de schepping ontstaan is óf als een eenvoudige samenvatting van een ingewikkeld proces, één ding is duidelijk: het begin van de Bijbel vertelt dat God aan het begin van alles staat. „Over hoe het daarna verder gegaan is, verschillen de meningen. Sommige christenen zijn overtuigd van evolutie, anderen geloven daar niets van.”

Omdat Genesis 1 een deel van de Bijbel is, en omdat de Bijbel dit hoofdstuk ziet als een historisch bericht, is er voor de schrijvers alle reden om dat ook te doen. Maar een historisch bericht is iets anders dan een exacte weergave van feiten. „In de Bijbel betekent het dat je met een gerust hart kunt vertrouwen dat het waar is wat je leest. Met de boodschap die Genesis als waarheid wil doorgeven, kom je niet bedrogen uit. Die boodschap is in elk geval dat God de volkomen goede Schepper van hemel en aarde is en dat daarom alles wat uit zijn handen kwam ook volkomen goed is.”

U wilt zich op dit punt niet binden aan één bepaalde optie?

Ds. Markus: „Klopt, we willen niet bepaalde knopen doorhakken, maar deze alleen laten zíén. We geloven in God als de Schepper van alle dingen, maar laten ons niet uit over de vraag of de schepping in zes dagen is geweest of dat er een Intelligent Design is achter alle dingen of nog wat anders. Ook ten aanzien van de doop zeggen we dat niet alleen de kinderdoop goed is. Hoe zou dat overigens ook kunnen? We zeggen wel dat als je de kinderdoop afwijst, je je ook de consequenties moet realiseren voor hen die geloven dat in de doop Gods Naam werkelijk over hun kinderen wordt uitgeroepen. Elke doopdienst van kinderen zou dan een dienst zijn waarin Gods Naam ijdel gebruikt wordt.”

Dat niet willen vastleggen geldt ook de visie op de vrouw in het ambt, waarvoor mede-auteur Leene in een andere studie een pleidooi voert?

„Dat hebben we er bewust buiten gelaten. Het is een onderwerp dat te ver zou voeren en waarover ook verschillende andere studies zijn verschenen, ook in de kerken. De kwestie is ook te ingewikkeld om bepaalde teksten voor en tegen te noemen en daarmee de discussie te sluiten.”

Dogmatiek, hoe krijgt u mensen er warm voor?

„We moeten weten wat we geloven, anders krijgen we te maken met allerlei wind van leer. Mensen laten zich tegenwoordig nogal eens leiden door ervaring en krijgen dan iets van een weekdier: er zit wel vlees aan, maar er zijn geen botten. En als God tegenvalt in hun ervaring, schuiven ze Hem zo weer gemakkelijk aan de kant. Een helder inzicht in het totaalverband van de Schrift en het kenniselement van het geloof, naast de relationele kant van het hart, kan dit corrigeren.”