Documentaire belicht „Zwart Jannetje” uit Veenendaal
Omroep RTV Utrecht heeft zaterdagmorgen een documentaire uitgezonden over de Veenendaalse sekteleidster „Zwart(e) Jannetje” (1860-1919). Rond de vrouw, die eigenlijk Jannetje Hootsen heette, circuleerden de wildste geruchten.
Ruim honderd jaar geleden werd Jannetje (die gitzwart haar had, vandaar haar bijnaam) landelijk bekend toen ze –ten onrechte– in verband werd gebracht met een moord die plaatshad tijdens een duivelsuitdrijving. Alle grote kranten schreven over de mysterieuze vrouw en haar volgelingen (in Veenendaal, maar ook in Polsbroek), laat de documentaire zien. Ook Justitie ging zich ermee bemoeien.
In ”DocU” komen onder anderen de historici R. Bisschop en L. H. de Kluijver aan het woord. Bisschop, lid van de Tweede Kamer voor de SGP, woont aan de Prins Bernhardlaan in Veenendaal, op een steenworp afstand van de plek waar Jannetje ooit woonde maar waar zich nu een appartementencomplex bevindt. „Het voelt een beetje alsof Zwarte Jannetje een soort buurvrouw is.”
De Kluijver is auteur van het in 2000 verschenen boek ”Het Antjesgeloof”, dat „het merkwaardige gezelschap van Zwart Jannetje uit Veenendaal” beschrijft (uitg. De Groot Goudriaan). Zijn betovergrootmoeder, „en eigenlijk haar hele gezin, behalve mijn overgrootvader”, hoorden bij de sekte van Zwart Jannetje. „Als je het even sekte wilt noemen”, aldus De Kluijver. „Een vriendengroep die met elkaar godsdienstige ervaringen deelde, zo kun je het eigenlijk beter omschrijven.”
De documentaire zoomt met name in op de periode rond 1900. Zowel Bisschop als De Kluijver pleit voor een zekere vorm van eerherstel voor Zwarte Jannetje en haar volgelingen. Met name de kerk in Polsbroek zou hier een rol in kunnen spelen, aldus De Kluijver.
Lees ook in Digibron:
Over Zwart Jannetje gingen wilde geruchten (Reformatorisch Dagblad, 28 maart 2001)
Een vroom dorp in de vallei (Reformatorisch Dagblad, 21 maart 2001)
Laatste tastbare herinnering aan sekte van Zwarte Jannetje in Veenendaal verdwijnt (Reformatorisch Dagblad, 2 mei 1990)
Zwarte Jannetje destijds middelpunt vreemde sekte (Reformatorisch Dagblad, 13 april 1984)
Veenendaal: van arme veenkolonie tot moderne en welvarende stad (Reformatorisch Dagblad, 26 januari 1983)
Van turfgravers tot „zwarte Jannigje” (Reformatorisch Dagblad, 19 april 1974)
De secte van Zwarte Jannetje, aflevering 1 (Gereformeerd Weekblad, 22 augustus 1953)
De secte van Zwarte Jannetje, aflevering 2 (Gereformeerd Weekblad, 29 augustus 1953)
De secte van Zwarte Jannetje, aflevering 3 (Gereformeerd Weekblad, 12 september 1953)
De secte van Zwarte Jannetje, aflevering 5 (Gereformeerd Weekblad, 26 september 1953)
De secte van Zwarte Jannetje, aflevering 9 (Gereformeerd Weekblad, 7 november 1953)