Remmelt Mastebroek: schrijver met een luisterend hart
Nee, nu even geen vragen stellen, gebaart schrijver Remmelt Mastebroek terwijl hij de lekkernij die hij bij de cappuccino serveerde, vasthoudt. Mag ik eerst even eten? Hij heeft gelijk: neem de tijd, onthaast. Al multitaskend is het slecht genieten.
Zelf heeft de 56-jarige auteur alle tijd sinds hij in 2003 getroffen werd door een hartinfarct. Hij kan zijn beroep niet meer uitoefenen en heeft een paar uur per dag energie genoeg om iets te ondernemen. Maar de uren die hij heeft zet hij om in goud.
De vloer is nog nat van het dweilen als Mastebroek –zwart overhemd, zwarte broek en grijze gympen– de voordeur opent. Zijn vrouw Petra werkt een aantal dagen per week, hij doet het grootste deel van het huishouden. Boven aan de trap gaat hond Sam tekeer. „Hé dikke!” maant zijn baasje hem tot stilte. De blonde retriever luistert beter naar z’n bijnaam dan naar zijn echte naam, zegt de auteur.
Mastebroek werd een jaar of twintig geleden bijna doof. Maar spraak aflezen kan hij goed. Hij werd geboren in Enschede, groeide op in Bunschoten-Spakenburg en woont in Hoogland, bij Amersfoort. Samen met zijn vrouw heeft hij twee zoons en een dochter, die inmiddels het huis uit zijn. Hij schreef diverse christelijke romans, waaronder ”Huis van de wind” (2007), ”Het kind en de engel” (2011) en ”De waterboot” (2013).
Zijn jongste pennenvrucht, ”De ontmoeting”, is een opvallende verschijning: een omkeerboek met twee covers. De ene helft is een roman. Achter de andere cover schuilt een beeldverhaal: de verkorte romantekst voorzien van striptekeningen. Gitarist en componist Peter Floor maakte muziek bij het verhaal die gratis te downloaden is op de website omkeerboek-ontmoeting.nl.
Daarnaast treden Mastebroek en Floor samen op als onderdeel van het project ”De ontmoeting”. ”Storytelling” noemen ze deze optredens in huiselijke setting. Het houdt in dat ze in bibliotheken, buurthuizen en waar ze maar welkom zijn het verhaal van ”De ontmoeting” willen komen vertellen op een eigentijdse manier, in een combinatie van woord, beeld en muziek.
Weinig windstilte
In het leven van de schrijver is er tot nu toe „weinig windstilte” geweest, schrijft hij op zijn website. Veertien jaar geleden werd hij in één keer stilgezet vanwege een hartinfarct. De nasleep ervan ondervindt hij nog elke dag. Doordat zijn hart nog voor 25 procent functioneert, is zijn energie beperkt. Daarbij kwam er niet lang na het infarct een bloedziekte openbaar die, in combinatie met zijn hartprobleem, maakt dat het leven van de schrijver voortdurend aan een zijden draadje hangt.
Een paar jaar geleden werd het gezin Mastebroek opnieuw opgeschrikt. Hun dochter, inmiddels midden twintig, werd getroffen door een hersenbloeding. Opnieuw brak er een heftige tijd aan. Juist in die periode ontvielen de schrijver meerdere dierbaren, onder wie een goede vriend. „Soms was het verdriet zo groot dat je haast geen adem kon halen”, vertelt hij. „Al mijn boeken gaan over lijden; daar heb ik verstand van.”
Was u niet boos op God?
„Jawel. Is dat erg? Als je een steen naar de hemel gooit, betekent dat ook dat je contact met God zoekt. Hij belooft: als je Mij zoekt, dan ben Ik er. En als Hij erbij is, dan is het goed. Wat niet wil zeggen dat het dan ineens makkelijk is.”
Ondanks alles is zijn leven na het hartinfarct mooier geworden, vindt de auteur. „Ik stel mezelf nog twee doelen in het leven: een goede vader en echtgenoot zijn en mijn Heer verkondigen in woorden en daden. Ik ben anders geworden tegenover mijn vrouw, minder gericht op mezelf, meer op de ander. Ik wil goed doen, op alle gebieden van het leven.” Ook is hij na het infarct begonnen met schrijven. Zijn debuut ”De doler” verscheen in 2003.
Treincoupé
Lezers die geraakt werden door zijn boeken, zoeken nogal eens contact met de auteur. Ze mailen, bellen, sturen hem een WhatsApp. Hij ontvangt hen hartelijk: voor iedereen die eens wil komen praten, staat de deur open. „Er zit hier zeker eens per week wel iemand. Dan drinken we samen een kopje koffie of we maken een wandeling met de hond. Ik zie het zo dat ik een tijdje met de ander mag meereizen. Alsof we in dezelfde treincoupé zitten, korter of langer. Daarna gaan we weer onze eigen weg. Maar we rijden nog altijd in dezelfde trein die naar de ultieme bestemming koerst. Veel mee moeten maken is niet leuk, maar ik mag er wel iets mee doen. En van al die mensen hoor ik zo veel verhalen, er is zo veel verdriet. Ik luister naar hen. En dat gaat met dove oren heel goed.”
Is dat ook uw karakter? Liever luisteren dan praten?
„Ja, ik ben van mezelf een stille hoor. Maar er zijn nog twee dingen: Je kunt alleen goed luisteren als je de tijd hebt – en ik heb alle tijd van de wereld. En je kunt pas echt luisteren als je dat doet met je hart, dan kun je meegaan in het verdriet van de ander.”
Schrijft u om Gods Woord te verkondigen?
Mastebroek gaat eerst naar de keuken voor een tweede kopje cappuccino. Dat biedt gelijk extra denktijd. Dan: „Dat is een lastige vraag. Ik schrijf christelijke boeken. Sommige christenen zeggen dat ik God daarin te dichtbij breng, terwijl anderen vinden dat Hij te ver weg blijft. Het is te expliciet of niet expliciet genoeg.
Wij gaan zelf naar een evangelische gemeente in Baarn. In evangelische kringen zien ze God haast als familiair. Aan de andere kant heb je de reformatorische wereld, waarin juist de heiligheid van God wordt benadrukt. Alle twee de werelden kan ik begrijpen, maar ik vind het lastig om het beide groepen naar de zin te maken.
Ik wil in mijn boeken laten zien wie ik ben als christen. Sommige andere christenauteurs zeggen: een metselaar metselt toch ook geen christelijke muurtjes? Dus als christelijke auteur zou je geen christelijke boeken hoeven te schrijven. Ik zie dat anders. Hun vergelijking gaat mank, want een metselaar heeft geen pen. En juist die pen maakt het verschil. Ik wil door mijn daden én in mijn geschreven werk getuigen van God.”
Moet dat ook zo expliciet als in uw werk?
„Ja, zolang het maar niet belerend is. Ik schrijf in ”De ontmoeting” nergens voor wat een ander moet doen, maar ik wijs wel op Jezus.”
Is het uw doel om het mensen naar de zin te maken?
„Nee. Mijn romans worden om verschillende redenen niet altijd gewaardeerd door medechristenen. ”De waterboot” werd bijvoorbeeld door sommigen afgewezen, terwijl ik daarin juist de positieve kanten van seksualiteit binnen de huwelijksrelatie wilde laten zien. Ik vind dat verdrietig. Maar aan de andere kant: ik bereik juist ook niet-christenen. Op bol.com worden mijn boeken goed verkocht.”
Toen u het verzoek kreeg voor een interview, liet u weten dat dat u raakte. Hoe kwam dat?
„Ik heb in de afgelopen jaren een tijd niet kunnen schrijven. Dat was onder meer het gevolg van een heel negatieve recensie van mijn roman ”Het kind en de engel”, waarin dit boek gewoon kapotgeschreven werd. Kritiek mag er zijn, maar het moet wel over de inhoud gaan, en dit was op de persoon gespeeld.”
Nu verscheen er toch weer een boek: ”De ontmoeting”. Het is gebaseerd op uw debuut ”De doler”.
„Ja. Dat boek is destijds goed verkocht en heeft ook onder niet-christenen veel gedaan. Ik wilde dat verhaal opnieuw oppakken, maar dan helemaal herschreven en met nieuwe verhalen aangevuld. Samen met de Vlaamse kunstenaar en illustrator François Geysen heb ik er een stripversie van gemaakt, en voordat ik het wist had Peter Floor er muziek bij gecomponeerd. Toen dachten we alle drie: Wat nu ontstaan is, is uniek en eigentijds. Dit wordt een nieuw project om Jezus te verkondigen.”
Hebt u ook geleerd van de kritiek op uw romans?
„Ja. Ik schakel nu voor mijn boeken een goed redactiebureau in. Want ik heb geleerd dat ik zelf wel een aardig verhaal kan schrijven, maar dat er een redactie nodig is om er een goed verhaal van maken.”
De opbrengst van ”De ontmoeting” gaat naar de Stichting Beter Boek.
„Ja, het auteursgedeelte gaat volledig naar de Stichting Beter Boek die ik samen met de illustrator heb opgericht.” Hij wijst de woonkamer in. „Kijk eens, wij hebben het toch goed? Dat geld hebben we zelf niet nodig.” Mastebroek loopt even weg en komt terug met drie foto’s. Het zijn kinderen die de Stichting Beter Boek sponsort (via Compassion) zodat ze onderwijs krijgen en meer wat ze nodig hebben. „Zo willen we met iets goeds –het boek– iets goeds doen.”
Boekgegevens
”De ontmoeting”, Remmelt Mastebroek; uitg. Novapres, Hoenderloo, 2016; ISBN 978 90 6318 355 4; 176 blz.; € 12,50.
