Die kritische kanttekening plaatste prof. dr. Gijsbert van den Brink donderdag in Amersfoort, waar het boek ”Vuur dat nooit dooft. Gender, seksualiteit & theologie in gesprek”, uitgegeven door KokBoekencentrum (Utrecht), werd gepresenteerd. Het is geschreven door de theologen René Erwich en Almatine Leene. De eerste is hoogleraar in het Australische Melbourne. De laatste is onder meer predikant in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt.

Waarom besteedden de auteurs in hun boek niet meer aandacht aan homo’s die er vanuit het christelijk geloof bewust voor kiezen geen relatie aan te gaan, wilde Van den Brink, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam, weten. Erwich gaf aan dat deze omissie mede verband houdt met zijn visie op seksualiteit. „Kun je homo of lesbienne zijn zonder een relatie? Ik geloof er niks van. Je kunt je lang beheersen, maar ik denk dat dit niet gaat zonder schade aan je ziel.”

Gaten

Een vergelijkbare vraag stelde Jaap Burger, emeritus predikant van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. „Wat betekent het voor het thema waarover wij nu spreken dat onze Heiland ongehuwd was”, wilde hij van de auteurs weten. Volgens Cocky Drost, relatietherapeut en deelnemer aan de studiedag, kunnen we het leven van Jezus op dit punt niet zomaar doortrekken naar ons eigen leven. „Wij hebben anderen nodig om onze eigen gebreken aan te vullen. In tegenstelling tot ons had Jezus geen gaten in Zijn ziel.”

Ook Erwich vond het een „erg grote stap” om uit Jezus’ ongehuwd zijn bepaalde conclusies te trekken. Van den Brink had daar minder moeite mee. „Je kunt op zijn minst zeggen dat we hier te maken hebben met een aanvaardbare variant van het menszijn.” De Amsterdamse hoogleraar bekroop het gevoel dat „we zaken die we vroeger als stoornis zagen, zoals homoseksualiteit, nu als een normale variant beschouwen. Terwijl wat vroeger een variant was, zoals alleen blijven of a-seksueel zijn, nu een stoornis heet.”

Wat betreft bewust ongehuwde homo’s verwees Van den Brink onder meer naar de bekende rooms-katholieke priester Antoine Bodar.

Een van de kerngedachten in het boek ”Vuur dat nooit dooft” is, aldus Erwich, „Gods betrokkenheid bij schepping, verlossing en voltooiing.” Denkend vanuit de begrippen hoop en verlangen, willen de auteurs onder christenen meer aandacht zien voor „de wijze waarop God mensen transformeert.”

„De Drieënige God doorbreekt het binaire denken dat zo sterk in deze wereld aanwezig is”, stelde Erwich donderdag in Amersfoort. Hij citeerde instemmend de theoloog Sarah Coakley, die ooit opmerkte dat „God Zelf een nog fundamenteler grens is overgegaan, namelijk van de transcendente God naar de geschapen, menselijke wereld.”

Volgens de auteur van ”Vuur dat nooit dooft” moeten christenen „de Bijbel op een andere manier leren lezen” en hebben zij „een andere leesbril nodig om met volledige aandacht de diversiteit te zien die in de Bijbelteksten zit.”

Die benadering sprak transgender Elbert Bot, deelnemer aan de studiedag, erg aan, stelde hij donderdagmiddag. Verpleegkundige Bot („Ik ben met de kenmerken van een meisje geboren”) is op enig moment in transitie gegaan en gaat nu als man door het leven. Bot is gehuwd met Mark („Gelukkig is ons huwelijk tijdens en na mijn transitie in stand gebleven); de twee hebben twee kinderen.

„Toen ik dit boek las, voelde ik me begrepen”, zei Bot. „Het geeft mij bestaansrecht. Het geeft ook hoop –en ik bid daar ook voor– dat er een blijvend bestaansrecht is voor lhbti’s in de kerk. Het boek geeft ruimte om deze thematiek onbevooroordeeld te doordenken.”

Schriftkritisch

Een stuk kritischer stak donderdag de Veenendaalse theoloog dr. Jan Hoek in. Hij verwees naar de Schriftkritische hervormde theoloog prof. dr. F. O. van Gennep, die in 1972 in zijn rapport ”Mensen hebben mensen nodig” pleitte voor een gelijkwaardige plaats van praktiserende homoseksuelen in de kerk. Dat rapport werd destijds door de Nederlandse Hervormde Kerk afgewezen.

„Waarin verschilt uw betoog nu van wat Van Gennep vijftig jaar geleden deed”, wilde Hoek van de auteurs weten. „Gaan jullie nu, vanuit een andere kerkelijke achtergrond, vijftig jaar later hetzelfde doen?”

Net als Van den Brink vroeg Hoek zich af of in het boek ”Vuur dat nooit dooft”, waarvan de titel genomen is uit Hooglied 8:6 en 7 (NBV), allerlei wetenschappelijke informatie –uit de biologie, de psychologie en zo voort– niet te veel als normatief wordt gepresenteerd, terwijl „de normativiteit van de Schrift” dreigt onder te sneeuwen.