Vaker predikant voor lang vacante gemeente in GG
Het gebeurt niet vaak dat een plaatselijke gemeente binnen het kerkverband van de Gereformeerde Gemeenten voor het eerst, of na tientallen jaren vacant te zijn geweest, een eigen predikant krijgt. Toch is er de laatste jaren met enige regelmaat sprake van.
Met 151 plaatselijke gemeenten en 58 actief dienende predikanten is er binnen de Gereformeerde Gemeenten (GG) een tekort aan voorgangers. Weliswaar hebben de meeste grotere gemeenten een eigen predikant of duurt de vacante periode minder dan tien jaar. Maar met name bij middelgrote gemeenten zijn er veel predikantsvacatures. Een overzicht van gemeenten met meer dan 200 leden en doopleden die 10 jaar vacant zijn of dat tot voor kort waren.
Eigen predikant
De gereformeerde gemeente (gg) in Westkapelle krijgt op 20 september voor het eerst sinds haar oprichting in 1921 een eigen predikant: kandidaat J. de Kok. De gg in Nieuwdorp (350 leden) kreeg in 2015 voor het eerst sinds het ontstaan, in 1920, een eigen pastor: ds. A. J. de Waard. Voor de gg in Brakel (378 leden) kwam er met de komst van ds. M. T. Al-Chalabi in 2016 een einde aan een vacante periode van 62 jaar, vanaf het vertrek van ds. W. Hage in 1954. Iets vergelijkbaars geldt de gg in Leerdam (bijna 600 leden). Er lag 49 jaar tussen het vertrek van ds. A. Kok in 1965 en de komst van ds. J. Schipper in 2014.
In Oosterland (340 leden) deed ds. J. van Belzen in 2014 intrede. Daarmee kwam een einde aan een vacante periode van 39 jaar, na het vertrek van ds. W. Hage in 1975. Voor de gereformeerde gemeente in Rhenen lagen er 44 jaren tussen het vertrek van ds. P. van der Bijl in 1958 en de komst van ds. J. Veenendaal in 2002. Inmiddels dient ds. F. Mulder deze gemeente, die tussen 2000 en 2016 qua ledental verviervoudigde: van 291 naar 1143 zielen.
Grotere gemeenten
Van de grotere gemeenten is Oostkapelle (ruim 700 leden) 13 jaar vacant. De gg Ridderkerk-Slikkerveer (ruim 600 leden) is 19 jaar vacant. Ook de gg Leiderdorp (425 leden) heeft al 18 jaar geen eigen predikant. Dat geldt eveneens voor de gg Rotterdam-Alexanderpolder (ruim 400 leden), die 31 jaar herderloos is. De gg Nijkerk (430 leden) heeft geen eigen predikant sinds ds. J. Beens in 2003 zijn ambt neerlegde. Hij was na een vacante periode van 60 jaar in 1996 de eerste en tot nu toe enige predikant van de gemeente. De gg Berkenwoude (470 leden) is daarentegen sinds de oprichting in 1913 vacant.
Onder de gemeenten met 200 tot 300 leden en doopleden zijn veel predikantsvacatures. Zo heeft de gg in Hilversum (210 leden) sinds de oprichting in 1932 geen eigen herder en leraar. Dat geldt ook voor de gg Ooltgensplaat (240 leden, ontstaan in 1946), de gg Poederoijen (ruim 300 leden, ontstaan in 1928), de gg Puttershoek (279 leden, ontstaan in 1952) en voor de gg Wolphaartsdijk (249 leden, ontstaan in 1912). De gg Sint Annaland (286 leden) spant de kroon: sinds het ontstaan van de gemeente, rond 1854, heeft ze geen eigen predikant.
De gg in Goudswaard (220 leden en doopleden) is al 42 jaar vacant. Ds. H. Hofman sr. was tussen 1972 en 1975 de eerste en enige predikant van de gemeente. De gg Oudemirdum (ruim 200 leden) had 18 jaar geleden voor het laatst een predikant in de persoon van ds. J. Karels. De gg Rilland-Bath had tot 1945 ds. B. van Neerbos als voorganger. De ruim 260 leden tellende gemeente is nu 72 jaar vacant.
Van recenter datum is de lege kansel in Rotterdam-Zuidwijk. Als gevolg van de trek vanuit de stad naar omliggende plaatsen werd het ledental van deze gg tussen 1965 (759 leden) en 2016 (289) meer dan gehalveerd. De gemeente had in 1993 in de persoon van ds. F. Harinck voor het laatst een predikant. In de gg Rotterdam-IJsselmonde stond tot 1952 ds. J. Hagestein. De 214 leden tellende gemeente doet het dus al 65 jaar zonder predikant. Minder lang duurt de vacante periode voor de gg Drachten (300 leden), waar ds. G. Hoogerland in 2006 afscheid nam.
Weer een predikant
Voor andere gemeenten kwam er recent een einde aan een lange vacante periode. Zo kreeg de gg in Borssele dit jaar na 20 jaar weer een eigen herder en leraar, ds. D. de Wit. De gg Vlaardingen was 18 jaar vacant tot de bevestiging van ds. H. Brons in 2015. Voor de gg Zoetermeer kwam er met de komst van ds. G. W. S. Mulder in 2010 een einde aan een vacante periode van 23 jaar.
Buiten de door de redactie om praktische redenen aangehouden begrenzing van 200 leden en 10 jaar of langer vacant, vallen drie gemeenten: Oosterend (Texel, 70 leden). Op 28 juni deed ds. A. Vermeij intrede in Oosterend. De eerste predikant was ds. T. M. van Dijk (2000-2004). In de gg Ouddorp (188 leden) hoopt ds. G. Pater later dit jaar intrede te doen, als eerste eigen predikant sinds het ontstaan van de gemeente in 1930. De gg Zwolle (223 leden) ten slotte had eenmaal een eigen predikant: ds. C. Vogelaar (2007-2011).
