Watson Gill over de zaak-Asia Bibi
Tienduizenden mensen tekenden deze week een petitie voor vrijlating van de Pakistaanse christin Asia Bibi. Watson Gill (52), spreekbuis van Pakistaanse christenen in Nederland, legt uit wat er in zijn geboorteland is veranderd op het gebied van blasfemiewetgeving en schat in hoe groot de kans is dat Asia Bibi vrijkomt.
toen
Mijn vaderland Pakistan werd in 1947 gesticht en heeft op dit moment bijna 200 miljoen inwoners. Van hen is de overgrote meerderheid moslim. Naar schatting behoort slechts 4 procent tot een minderheid: christenen, hindoes en sikhs. Grondlegger Mohammed Ali Jinnah heeft bij zijn inauguratie als gouverneur van het land gezegd dat iedereen vrij zijn religie mag belijden, maar na diverse staatsgrepen is er van die vrijheid weinig meer over. Minderheden kregen het zwaar nadat generaal Zia in de jaren 80 de blasfemiewetgeving aanscherpte. Sindsdien staat op ernstige godslasterlijke vergrijpen de doodstraf. Tussen 1986 en nu zijn daar meer dan 1250 mensen voor aangeklaagd, terwijl dat er tussen 1947 en 1986 maar 6 waren. Zeker 67 doodvonnissen zijn daadwerkelijk voltrokken. Een dieptepunt was 1994, toen een imam drie mensen beschuldigde van godslastering. Een van hen, Manzoor Mashi, werd nog voordat het tot een rechtszaak kwam door een woedende menigte gedood. Een ander raakte zwaargewond maar werd, nadat de rechter hem had vrijgesproken, alsnog door een schutter op een motor doodgeschoten. De derde ontkwam. Na de moord op Mashi ging ik met enkele anderen in hongerstaking als oproep aan de regering om de daders te berechten. Daardoor was ik mijn leven niet meer zeker en ben ik naar Nederland gevlucht. Ten minste 10.000 christenen hebben Pakistan noodgedwongen verruild voor de Verenigde Staten of Europa. Helaas houden veel Europese landen hun grenzen gesloten voor christelijke vluchtelingen uit Pakistan. Het belangrijkste probleem van de blasfemiewet is dat niet duidelijk is wanneer die wet wordt overtreden. Ook wordt de wet misbruikt om persoonlijke conflicten op te lossen. Asia Bibi, die vijf jaar geleden werd opgepakt, is hiervan het bekendste slachtoffer. Nadat islamitische collega’s haar tevergeefs onder druk hadden gezet om zich tot de islam te bekeren, klaagden ze haar aan omdat ze de profeet Mohammed zou hebben beledigd. De rechter heeft haar ter dood veroordeeld.
nu
Dat het doodvonnis van Asia Bibi onlangs werd bekrachtigd, verbaasde mij niet. Het kan niet anders of zij maakt een angstige tijd door. Een gevangenis in Pakistan is voor iedereen een verschrikking, maar voor christenen is zij weinig minder dan een hel. Christenen worden beschouwd als onaanraakbaar, worden ingezet als slaaf en moeten opdraven voor de smerigste karweitjes. Bovendien moeten ze vrezen voor hun leven. Vorige week nog sloeg een politieagent een man in zijn cel dood na vermeende godslasterlijke opmerkingen. Er is dus weinig fantasie voor nodig om te bedenken hoe Asia Bibi zich moet voelen. Het doet mij goed dat er veel aandacht isvoor haar zaak, bijvoorbeeld een door verschillende organisaties en politieke partijen gestarte handtekeningenactie voor haar vrijlating. Donderdag was ik in de Tweede Kamer bij een hoorzitting over Asia Bibi. Ik heb daar ook gesproken en naar voren gebracht dat de regering de Pakistaanse overheid moet aanspreken op de blasfemiewetgeving. Pakistan krijgt bepaalde belastingvoordelen bij de export van producten naar Nederland. Prima, maar dan mag je op z’n minst verwachten dat het kabinet Pakistan erop aanspreekt dat het zijn minderheden moeten beschermen. Ook moet Nederland er bij de EU op aandringen dat ze Pakistan onder druk zet. Die blasfemiewet moet van tafel, of in ieder geval worden gewijzigd. Ik meng me ook in het debat door er artikelen over te schrijven in de Pakistaanse krant Daily Jang. Onder meer breng ik de lezers de woorden van grondlegger Mohammed Ali Jinnah in herinnering.
straks
Enkele maanden geleden hebben we gezien dat de ter dood veroordeelde Sudanese Meriam Ibrahim onder internationale druk vrijkwam. Er is een kans dat dat met Asia Bibi ook gebeurt. Hoewel je er geen peil op kunt trekken wanneer de zaak-Asia Bibi opnieuw voorkomt, is een voor de hand liggend scenario dat ook het hooggerechtshof haar de doodstraf oplegt. Als de rechters daar inderdaad toe besluiten, brengt dat voor de Pakistaanse overheid enkele lastige dilemma’s met zich mee. Asia Bibi kan dan namelijk bij de president een verzoek tot vrijlating indienen. Dat recht heeft iedereen die ter dood wordt veroordeeld. De president kan dat verzoek afwijzen of honoreren. Het lastige van het eerste is voor hem en de regering dat hij Europa en Amerika tegen zich in het harnas jaagt. Daar zal hij voor willen waken. Maar ook als de president tot het tweede besluit, moet hij een hoge prijs betalen. Hij krijgt dan namelijk een groot deel van de bevolking tegen zich. Dat ziet het liefst dat Asia Bibi door ophanging om het leven komt. Ook is niet duidelijk waar Asia Bibi na een eventuele vrijlating naartoe moet. Het is glashelder dat zij niet in Pakistan kan blijven. Er zijn helaas meer tragische voorbeelden van Pakistanen die het recht in eigen hand hebben genomen nadat de rechter anders had geoordeeld dan in hun ogen juist was. De blasfemiewet in Pakistan is slecht voor de aanzien van het land. Ik hoop van harte dat de president Asia Bibi gratie gaat verlenen. Ik heb goede moed dat er binnen nu en twintig jaar het nodige ten goede gaat veranderen voor christenen en er een meer harmonieuze samenleving zal ontstaan. De media in Pakistan worden niet gecensureerd. Er kan vrijuit worden gediscussieerd. Onder Pakistaanse moslims in Europa merk ik dat er anders wordt gedacht dan onder landgenoten in Pakistan. Ik hoop dat er langzaam een andere mindset komt en dat bij de nieuwe generatie islamitische Pakistanen het inzicht doorbreekt dat christenen niet als vijanden moeten worden gezien, maar als broeders.