Domkerk Utrecht verwerft voorstudie kunstenaar Roland Holst voor evangelistenraam
De Domkerk in Utrecht heeft een voorstudie uit 1925 verworven die kunstenaar prof. Richard Nicolaüs Roland Holst maakte voor het glas-in-loodraam van de vier evangelisten in het zuidertransept van de kerk.
Het voorontwerp, een pasteltekening van inkt en potlood op papier met signatuur ”R.N. Roland Holst, 12-’25”, werd afgelopen maand in Rotterdam ter veiling aangeboden. Stichting Vrienden van de Domkerk heeft het met steun van enkele fondsen kunnen aankopen. De pasteltekening en de lijst eromheen zijn in matige staat en moeten gerestaureerd worden.
Bij de restauratie van de Domkerk van 1921 tot 1938 werd in 1923 het initiatief genomen voor een nieuw raam in het zuidertransept. Roland Holst (1868-1938), destijds een vooraanstaand kunstenaar, hoogleraar en later directeur van de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam, nam het ontwerp voor zijn rekening. Het raam werd onthuld en overgedragen in 1926.
Qua stijl moet het evangelistenraam geplaatst worden in de zogenoemde Amsterdamse School, een Nederlandse vorm van de art deco, zegt Theo Kralt, voorzitter van de commissie restauratie en fondsenwerving Domkerk. „Tien jaar later, in 1936, zou Roland Holst ook het raam over het Oude Testament in het noordertransept ontwerpen, evenals drie kleinere ramen in het hoogkoor over de Alpha en de Omega. Roland Holst beschouwde de ramen van zijn hand in de Domkerk als zijn levenswerk.”
De kartons die Roland Holst tekende voor het vervaardigen van de glasramen in de Domkerk zijn bewaard gebleven en bevinden zich in het Rijksmuseum in Amsterdam, waar zij in 2022 tentoongesteld werden.
De voorstudie van het evangelistenraam wijkt op enkele onderdelen, bijvoorbeeld bij twee van de gezichten, af van het definitieve glas-in-loodraam. Het voorontwerp was in bezit van de nazaten van generaal-majoor W.C. baron Röell van Hazerswoude (1861-1937), die tijdens de restauratie van de Domkerk president-kerkvoogd was. Zij brachten het object nu op de veiling.
Kralt wil het aankoopbedrag niet noemen. „Het gaat om duizenden euro’s. Maar dan heb je het wel over een schilderij en voorstudie van een van de mooiste en grootste ramen van ons land. Waar een heel goede kunstenaar uit die tijd jaren mee bezig is geweest en ook mee heeft geworsteld.”
Na de restauratie zal de voorstudie komend najaar in de Domkerk worden opgehangen, ten oosten van het evangelistenraam, zodat ze voor iedereen te zien zal zijn.
