Dat blijkt uit berekeningen die hoogleraar staats- en bestuursrecht Jos Teunissen voor deze krant maakte op basis van het deze week gepresenteerde Belastingplan voor volgend jaar.


Naast een verlaging van de belastingtarieven zijn het vooral de aanpassingen van de heffingskortingen die grote gevolgen hebben voor het verschil in belastingdruk. Zo verhoogt het kabinet de arbeidskorting, waarvan tweeverdieners dubbel profiteren, en stijgt de inkomensafhankelijke combinatiekorting die alleen geldt voor tweeverdieners met kinderen. Deze maatregelen komen bovenop de al in 2009 ingezette afbouw van de overdraagbare algemene heffingskorting voor niet-werkende partners.


Opgeteld betaalt een tweeverdienersgezin, waarin beide partners samen 40.000 euro verdienen (2 keer 20.000), volgend jaar slechts 1998 euro aan belasting. Een alleenverdiener met een inkomen van 40.000 euro is onder de streep 10172 euro kwijt aan de fiscus, meer dan vijf keer zoveel en ruim een verdubbeling ten opzichte van de huidige situatie. Ook voor alleenstaanden is het verschil in belastingdruk met tweeverdieners enorm. Een alleenstaande zonder kinderen met een inkomen van 40.000 euro draagt op dit moment zelfs 11.212 euro aan belasting af, terwijl een tweeverdienersgezin (2 keer 20.000 euro) zonder kinderen 3968 euro aan belasting kwijt is. 


Teunissen reageert geschokt op het exploderende fiscale gat. „Van het kabinet-Den Uyl wordt wel beweerd dat dit zich bezig hield met sturing van de samenleving, maar wat er nu gebeurt, gaat nog veel verder. Kennelijk is het uitgangspunt dat we met zijn allen in dienst zijn van de staat.”


Volgens Teunissen, die namens een echtpaar uit Landgraaf een rechtszaak voert om de fiscale benadeling van alleenverdieners aan te vechten, is er sprake van discriminatie op basis van leefvormen en een schending van de mensenrechten. „De laatste tijd zien en horen we in de media SER-spotjes waarin benadrukt wordt dat in Nederland discriminatie is verboden en dat in de Grondwet staat dat iedereen hier recht heeft op een gelijke behandeling. Maar wie in Nederland geen betaalde arbeid verricht, wordt hier als minder gelijk beschouwd. In zijn buitenlandbeleid heeft Nederland bovendien de mond vol van mensenrechten. Tot de mensenrechten behoort echter ook de vrijheid om zelf te bepalen hoe je je leven inricht en in gezinsverband de taken verdeelt.”


Ook de SGP noemt de toenemende kloof tussen alleen- en tweeverdieners „niet eerlijk.” Volgens Kamerlid Dijkgraaf heeft zijn partij, die de afgelopen jaren het kabinet van gedoogsteun voorzag, de regering „keer op keer gevraagd de kloof te verkleinen. Tot nu toe is het omgekeerde geval. Het is onvoorstelbaar hoeveel partijen het voordeel voor tweeverdieners blijven vergroten.”


Dijkgraaf wil nu via een amendement proberen de verdere afbouw van de overdraagbare heffingskorting te stoppen. Hij wil dat financieren door de inkomensafhankelijke combinatiekorting te verlagen. Dijkgraaf: „Zo wordt de kloof aan twee kanten kleiner. Daarmee zijn we er nog niet, maar het is een begin.”


De afgelopen periode is door verschillende instanties gewezen op de steeds beroerdere positie van kostwinners. Zo stelde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) vorig jaar dat kostwinners „hard op weg zijn een kwetsbare groep te worden.” Het Nibud betitelde kostwinners met een modaal inkomen dit jaar als „een risicogroep” die „feitelijk geld tekortkomt” en mogelijk bezuinigen moet op voeding. Volgens het budgetinstituut hebben kostwinners met een inkomen van 30.000 tot 45.000 euro het in sommige gevallen zelfs slechter dan gezinnen in de bijstand.


Ook volgend jaar gaan sommige groepen kostwinners er volgens het Nibud weer op achteruit, terwijl tweeverdieners er tot 4 procent koopkracht bij krijgen. Premier Rutte stelde deze week tegenover deze krant „het probleem te zien”, maar dat het „lastig is om er wat aan te doen.”